Mel's Wonderland: Review: Het hart is een eenzame jager

zaterdag 17 september 2016

Review: Het hart is een eenzame jager - Carson McCullers

In Het hart is een eenzame jager passeert een bont gezelschap van misfits de revue. Zo is er Mick, een dromerige adolescent die muziek in haar hoofd hoort, Jake Blount, een schreeuwerige alcoholist die het marxisme aan de man probeert te brengen, en de oude dokter Copeland, die een verloren strijd voert tegen het onrecht dat het zwarte deel van de bevolking wordt aangedaan. Ironisch genoeg denken deze verstotelingen een luisterend oor te hebben gevonden in de doofstomme meneer Singer.

In een sobere maar elegante stijl weet McCullers als geen ander het schrijnende sociale isolement waarin haar personages gevangen zitten te beschrijven.
Het debuut van McCullers werd onthaalt op veel bijval van de toenmalige literaire kritiek. Critici uit de jaren veertig roemden de schrijfster om haar inlevingsvermogen, haar smetteloze stijl en haar kunst om als blanke schrijfster een realistisch beeld te scheppen van de zwarte bevolking in het zuiden van Amerika. Haar succesvolle roman werd in 1968 verfilmd met in de hoofdrol Alan Arkin.
Charles Bukowski wist de grote kwaliteit van McCullers het meest trefffend te verwoorden. Een gedicht bij haar dood eindigt hij met de woorden: 'as everything/continued just/as/she had written it'. En zo is het precies: McCullers spiegelt ons een wereld voor die in en in tragisch is, maar tegelijkertijd zo wáár. Deze kwaliteit maakt Het hart is een eenzame jager tot een onvergetelijke roman.

Een mooi verhaal, maar verwacht geen clou of eind waarnaar geschreven wordt. Dat is ook helemaal geen vereiste voor een goed boek, vind ik zelf, maar misschien zijn er die dat wel vinden, daarom deze waarschuwing.

We volgen de levens van vijf mensen die in een grote stad in het Zuiden van Amerika wonen, ergens eind jaren dertig. Ze zijn allen enorm verschillend, uiteraard, maar hebben een ding gemeen: ze hebben een groot verlangen in zich, een hartverscheurend verlangen naar iets dat ze niet kunnen krijgen of bereiken.

Bijna continu tijdens het lezen verbaasde ik me erover dat dit boek geschreven is begin jaren veertig. En dan nog door een schrijfster die pas drieëntwintig was! Het inlevingsvermogen in verschillende situaties, klassen en personen is immens groot en scherp. Bovendien kaart McCullers zaken aan die later werkelijk gebeurd zijn, alsof ze in een glazen bol gekeken heeft. En veel van waar ze het over heeft, zijn in een iets andere verpakking nog steeds actueel.

Het is een tijdloos verhaal dat nu nog steeds door een groot publiek gesmaakt zal worden. De auteur weet beangstigend goed hoe ze de eenzaamheid en verlangen van de karakters moet overbrengen, alsof ze zelf al die levens geleid heeft.

De stijl van het schrijven is eenvoudig en strak, zonder al te veel versierselen maar met doeltreffende zinnen en woorden. En toch, weet de auteur met al die simpelheid een sfeer te scheppen die voelbaar is en als een film voor je afgespeeld wordt.

Een unieke schets van menselijk lijden, liefde, vechtlust, strijden en hoop. Een onmisbaar boek voor de gretige lezer.