Nadat Heinrich Gerlach als Duitse officier
in de Slag om Stalingrad zwaargewond raakt, belandt hij als krijgsgevangene in
de witte hel van Siberië. In het diepste geheim schijft hij verder aan zijn
manuscript over de horreur van Stalingrad, de zinloosheid van de oorlog en de
desillusionering van een Duitse soldaat die door dat wat hij meemaakte zijn
idealen en overtuigingen kwijtraakte.
Hij slaagt erin zijn manuscript door meerdere kampen te smokkelen, maar in 1949 krijgt de Russische inlichtingendienst lucht van zijn ooggetuigenverslag en neemt het in beslag. Als Gerlach een jaar later vrijkomt, probeert hij het verloren manuscript vanuit zijn herinneringen onder hypnose te herschrijven. Dat blijkt moeilijker dan gedacht. Het resultaat wordt een bestseller, maar wordt in diepte en zeggingskracht ver overtroffen door het nu teruggevonden oorspronkelijke
manuscript.
Voor het eerst wordt het baanbrekende Doorbraak bij Stalingrad gepubliceerd in zijn originele vorm.
Recensie door Tony
Deze uitgave is tot stand gekomen met wat
extra's. Er is een verhaal toegevoegd hoe Gerlach zijn boek heeft weten te
'restaureren'. Dat is al een erg interessant verhaal op zich met ingrediënten
als hypnose en sponsoring door de media.
Als je het boek geheel uitgelezen hebt
begrijp je ook waarom Gerlach zoveel problemen had na de oorlog met zijn
herinneringen van het manuscript en zijn tijd aan het oostfront. Het boek is
zwaar, eerlijk en nietsontziend, en je zal zelf ook een uitputting voelen na
het verwerken van deze pil. Juist daarom is het boek belangrijk, omdat je na de
ervaringen gelezen te hebben je de nutteloosheid en waanzin van oorlog zal
begrijpen.
Het boek bestaat uit drie grote delen:
'Weerlicht', 'Tussen nacht en ochtend' en 'Op het kruispunt van erkenning'. Het verhaal neemt de lezer mee in de strijd
van de Duitsers. Ze voelen zich onoverwinnelijk en uiterst zelfverzekerd in het
begin dankzij alle successen. Maar de mensen van het zesde leger zijn uiteindelijk
niet zo belangrijk in de ogen van Hitler, ze zijn meer een soort van offer dat desnoods
vechtend ten onder moet gaan. En dat gebeurt ook; zodat de soldaten zich snel beginnen
te realiseren dat Stalingrad wel eens het eindstation kan zijn.
Deze gebeurtenissen beschrijft de auteur op
een degelijke, rationele manier om duidelijk te maken hoe oorlog mensen
verandert, hoe het mens-zijn beetje bij beetje afbrokkelt. Dat zelfverzekerdheid
heel snel kan omslaan in paniek en chaos.
Soms gunt de auteur je door scherpe
observatie en omschrijvingen van zijn eigen ervaringen, van menselijke
conflicten nieuwe inzichten in hoe de oorlog er toen aan toe ging. Verwacht dus
geen emotionele bedoeningen of diepe karakterschetsen, maar wel veel actie en
daden. Ook zul je veel situaties en menselijk handelen (van de Duitse soldaten)
beter begrijpen, in het licht van de hele situatie.
Een hard verhaal ook, uiteraard omdat het
een oorlogsverslag betreft, maar ook omdat Gerlach niks onder stoelen of banken
steekt. Je krijgt de realiteit in zijn volledige rauwheid op je bord
gepresenteerd en zo hoort het ook: de oorlog mag niet geromantiseerd worden
(zoals sommige films en boeken wel doen).
Het nawoord zeker niet overslaan, want het
is eveneens interessant en de begrippenlijst achteraan het boek zal voor velen
een dankbaar hulpmiddel zijn.
Uiteindelijk een boek over triomf en
ondergang van de mens, net zo somber, pijnlijk en vermoeiend als het er in
oorlog aan toe gaat.
Een aanrader voor de liefhebber dus of
zelfs voor degenen die willen starten met het verdiepen in een stuk
geschiedenis dat niet vergeten mag worden.
ISBN: 9789401606318
Uitgeverij: Xander
Pagina's: 542
Prijs: 19,99
Geen opmerkingen:
Een reactie posten