Mel's Wonderland: Review: Salammbô

donderdag 11 mei 2017

Review: Salammbô - Gustave Flaubert

Salammbô is een van de meesterwerken uit de wereldliteratuur. Het is een belangrijk voorbeeld voor vrijwel elke schrijver van historische romans.
Gustave Flaubert vertelt het verhaal van de strijd van een groep huurlingen tegen Carthago (240-237 v.Chr.). De huurlingen werden niet betaald en keerden zich daarom tegen hun broodheren. Het is een strijd tussen een civilisatie en de door haar verdrukte groepen, hier de Barbaren genoemd. Flaubert baseert zich op Polybius, die de oorlog karakteriseert als een van de wreedste uit de menselijke geschiedenis.

Tegen deze achtergrond vertelt Flaubert het verhaal van de tragische liefde van Matho, een van de leiders van de opstandelingen, en Salammbô, dochter van Hamilcar, Carthago’s leider in de strijd. De huurlingen worden verslagen en Matho wordt ter dood veroordeeld. Als Salammbô wordt gedwongen met de man van haar vaders keuze te trouwen, pleegt ze zelfmoord.

Begrijpelijk dat dit een klassieker is, maar je moet wel tegen wat geweld en barbaarsheid kunnen, want een groot deel van dit boek wordt daarmee ingenomen. Geweld op vrij gruwelijke wijze dan ook nog, met martelen, kannibalisme en kruisigingen alom. Mensenlevens zijn nog minder waard dan het vuil onder een schoen; er wordt mee gespeeld alsof het dobbelstenen zijn en er lijkt maar geen eind aan de offers aan de Goden te komen. Het leven van de slaven is zodanig erbarmelijk en verschrikkelijk dat ze dood beter af zijn.

In het begin had ik wat moeite om in het verhaal te komen, want een vreemd boek is het wel degelijk en bovendien compleet anders dan Flauberts 'Madame Bovary'. Echter, vanaf het midden van het boek raakte ik verslingerd.

Flaubert is een geweldig goede schrijver, maar wel een die wat over the top gaat in alles (zelfs met zijn bijvoeglijke naamwoorden). Alles is expliciet en duidelijk uiteengezet, met wat extra benadrukking, veel details en een serieuze theatrale touch. Maaltijden zijn exorbitant, de inrichtingen, kledij overdadig mooi en de vernietigingen allesverterend.

Waar in dit allemaal vindt dan die romantiek plaats waar in de flaptekst naar verwezen wordt? Het komt er zeker in voor en dan met een flinke dramatische inslag.

Maar goed: heeft dit echt zo allemaal plaatsgevonden? Het schijnt van wel en tja, menselijke wreedheid kent geen grenzen, dat is geen nieuwtje. We hebben dan nu wel een beschaafd jasje aangetrokken in vergelijking met bovenstaande voorchristelijke periode, maar een jasje is natuurlijk zo uitgetrokken. Wat nog vreemder is dan dit verhaal is dat de mensheid het desondanks dergelijke donkere periodes het toch overleefd heeft.

Besluit: een bloederige aanrader!